Pracownia Etnografii i Badań nad Folklorem

Pracownia Etnografii i Badań nad Folklorem

W pracy naukowo-badawczej zależy nam na rozwijaniu i upowszechnianiu wiedzy specjalistycznej dotyczącej: tradycyjnej kultury ludowej – tradycyjnego światopoglądu i powtarzalnych praktyk kulturowych (świątecznych, obrzędowych, codziennych) oraz folkloru różnych środowisk społecznych, ludowości jako kategorii teoretycznej i metodologicznej, współczesnych implikacji i zastosowań wiedzy ludowej i sztuki nieprofesjonalnej na gruncie wzornictwa, architektury, pożywienia, rzemiosła, problematyki regionów kulturowych, muzealnictwa, archiwów etnograficznych, historii nauki, etnografii publicznej i interwencyjnej.

Naszym celem jest również współpraca ze środowiskiem zewnętrznym – instytucjami kultury, sektorem NGO, biznesem, w celu wytyczenia potencjalnych obszarów współdziałania (od działań na rzecz owych podmiotów po tworzenie wiedzy we współdziałaniu z nimi).

Prowadzimy etnograficzne badania jakościowe in vivo oraz in situ oraz badania w typie desk research na danych zastanych oraz materiałach archiwalnych, a także badania porównawcze m.in. na poziomie etnografii regionów Polski i Europy. Realizujemy badania etnograficzne na zlecenie i przygotowujemy specjalistyczne ekspertyzy w zakresie etnografii i folkloru, popularyzujemy tradycyjną wiedzę etnograficzną, dotyczącą m.in. regionów kulturowych (skupiając się szczególnie na obszarze łódzkim), a także wskazujemy możliwości wykorzystania tej wiedzy w nowych kontekstach kulturowych. Formułujemy interwencyjne diagnozy społeczne, stosujemy również odrębną metodę badania nt. form aktywności, odwołującą się do dorobku szeroko rozumianej nauki zaangażowanej (jak np. etnografia publiczna, krytyczna czy interwencyjna).

Badamy:

przekazy tradycyjnego i współczesnego folkloru, formy oralne, piśmienne, wizualne, funkcjonujące w różnych środowiskach i kontekstach społecznych (folklor miejski, zawodowy, rodzinny, towarzyski), przekazy folkloru rozpowszechniane przez media i nowoczesne technologie, obecne w obiegu kultury popularnej, w tym zjawisko folkloru internetowego (e-folklor) oraz folkloryzm;

• komunikację nieformalną, tradycję kultury oralnej i jej współczesne kontynuacje oraz dokumenty przestrzeni prywatnej (w tym prywatne piśmiennictwo) w perspektywie antropologicznej;

• kulturę życia codziennego, w tym współczesne praktyki zamieszkiwania i estetyzacji przestrzeni domowej, relacje człowiek – przedmiot oraz status i znaczenie przedmiotów w kontekście praktyk życia codziennego, kultury popularnej oraz dizajnu, współczesne praktyki kulinarne i ich powiązania z tradycją kulturową oraz zachowania z obszaru prywatnej ekonomii i życia gospodarczego;

• wyłączenia i marginalizacje społeczne (uwzględniając kwestie płci kulturowej, doświadczenia podmiotów defaworyzowanych, działanie instytucji i organizacji m.in. III sektora); kreowanie nowych rozwiązań społecznych we współpracy z podmiotami, których dotyczy zmiana;

• obszary i znaczenia kulturowe współoddziaływania ludzkiego i nie-ludzkiego, także w kontekście historii kulturowej tego typu zjawisk;

• praktyki dekolonizacyjne i postzależnościowe na poziomie m.in. dyskursów naukowych, dydaktycznych, sztuki, także tzw. common sens oraz działań z pogranicza AR i PAR czy społecznych inicjatyw oddolnych.

• regionalistów jako animatorów lokalności i depozytariuszy określonej formacji intelektualnej w ich własnej, subiektywnej, autoidentyfikacyjnej, wewnątrzśrodowiskowej perspektywie;

• instytucje funkcjonujące w przestrzeniach małomiasteczkowych i wiejskich, jak np. izby regionalne, domy kultury, biblioteki, a także organizacje: Koła Gospodyń Wiejskich, towarzystwa miłośnicze, grupy pasjonacko-hobbystyczne. Interesuje nas ich zakładany i rzeczywisty wpływ na tożsamość kulturową, procesy integracyjne, kapitał społeczny;

• muzea w ich roli kulturotwórczej i tożsamościowej jako przestrzenie partycypacyjnego dialogu, etos muzealnika, dziedzictwo i perspektywy muzealnictwa etnograficznego, fenomen kolekcji i kolekcjonerstwa;

• specyfikę archiwów etnograficznych jako archiwów specjalistycznych; możliwości jakie daje praca na źródłach zastanych wtórnych oraz odczytanie archiwaliów etnograficznych;

• dzieje łódzkiego ośrodka etnograficznego;

• dziecko i dzieciństwo w badaniach etnograficznych: postawy i praktyki badawcze, podejmowane tematy, metody pracy z dziećmi, sposoby opisu dziecięcych światów; ciążę, poród i połóg jako doświadczenie rodzicielskie.