Sekcja Kartografii

Do głównych zadań Sekcji Kartografii Oddziału Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego należą:

• realizacja polityki gromadzenia i uzupełniania kolekcji kartograficznej (m.in. analiza katalogów aukcyjnych i typowanie zbiorów do zakupu, współpraca z Oddziałem Gromadzenia i Uzupełniania Zbiorów);
• opracowanie i wprowadzanie do bazy opisów bibliograficznych i rekordów kartotekowych, w kliencie oprogramowania aktualnie użytkowanego w Bibliotece UŁ, zgodnie z obowiązującymi formatami, zarówno z bieżącego wpływu, jak i w ramach katalogowania retrospektywnego;
• sporządzanie rekordów egzemplarza dokumentów kartograficznych;
• ewidencjonowanie dokumentów kartograficznych zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi i wewnętrznymi regulacjami Biblioteki;
• organizacja i prowadzenie księgozbioru podręcznego;
• prowadzenie kartoteki topograficznej i skorowidzów map sekcyjnych;
• udostępnianie dokumentów kartograficznych;
• magazynowanie i porządkowanie kolekcji kartograficznej;
• udział w skontrach dokumentów kartograficznych;
• realizacja planowej polityki ochrony dokumentów kartograficznych (m.in. typowanie obiektów do konserwacji, współpraca z Pracownią Konserwacji Zbiorów);
• udział w przygotowaniu i realizacji projektów związanych z ochroną i udostępnianiem dokumentów kartograficznych;
• prowadzenie działalności dydaktycznej i popularyzatorskiej poprzez realizację kwerend, przygotowywanie eksponatów na wystawy, udział w konferencjach czy prezentowanie dokumentów kartograficznych studentom i gościom;
• prowadzenie statystyki i sprawozdawczości.

Charakterystyka zbiorów

Zasób kartograficzny Biblioteki UŁ tworzą mapy, atlasy i globusy. Podstawę kolekcji stanowi materiał wybrany po 1945 roku z tzw. zbiorów zabezpieczonych, uzupełniany drogą kupna krajowego i zagranicznego oraz zasilany na bieżąco przez egzemplarz obowiązkowy. Obok map ogólnych, znajdują się atlasy i mapy tematyczne: geofizyczne, geologiczne, glebowe, klimatyczne, hydrograficzne, historyczne, gospodarcze, ludnościowe, komunikacyjne, turystyczne oraz plany i widoki miast.

Niezależnie od wydawnictw współczesnych Sekcja Kartografii posiada znaczącą kolekcję map i atlasów zabytkowych, m.in.: atlasy świata G. Mercatora z 1607 i 1633 roku; czterotomowy Novus atlas, wydany przez J. Janssona w Amsterdamie w latach 1640–1647; atlasy morskie z XVII wieku; Atlas royal a l’usage z 1699 roku opracowany przez Nicolasa de Fer oraz kolekcję XVIII-wiecznych atlasów wydanych przez oficynę Homanna w Norymberdze.

W grupie poloników znajdują się: jedna z najstarszych map Polski W. Grodeckiego z 1595 roku; wieloarkuszowa mapa kartografa pruskiego Theodora von Pfaua Regni Poloniae Magni Ducatus Lituaniae wydana w Berlinie w 1771 roku; Carte de la Pologne Rizzi-Zannoniego z okresu pierwszego rozbioru Polski; Karta dawnej Polski W. Chrzanowskiego z 1859 roku; mapy Królestwa Polskiego J. Kolberga, F. Engelhardta, M. Nipanicza, J.M. Bazewicza.

Podstawowym materiałem kartograficznym w badaniach regionalnych jest zespół XIX-wiecznych map topograficznych, opracowany przez kartografów państw zaborczych, m.in.: Special Karte von Südpreussen, Topographische Special-Karte von Mittel-Europa, Spezialkarte der österreichisch-ungarischen Monarchie, Voenno-topografičeskaâ karta varšavskogo voennogo okruga oraz dawne plany Łodzi. Najliczniej reprezentowane są wśród nich plany pochodzące z okresu międzywojennego, zarówno drukowane, jak i rękopiśmienne. Spośród XX-wiecznych dokumentów kartograficznych na uwagę zasługują: Karte des Westlichen Russlands z okresu I wojny światowej, Mapa topograficzna Polski w skali 1:100 000, wydana przez Wojskowy Instytut Geograficzny w okresie międzywojennym oraz liczne plany miast polskich.

W pracowni znajduje się bogaty księgozbiór podręczny, zawierający fachową literaturę i czasopisma z zakresu kartografii, a także inne materiały pomocnicze: słowniki geograficzne, historyczne i językowe, bibliografie, drukowane katalogi, encyklopedie, przewodniki turystyczne.